یکی از مفاهیمی که در چند سال اخیر در محافل تکنولوژی دوستان بویژه افراد فعال در حوزه رمزارز شنیده میشود، عبارتی به نام بلاک چین است. اما بلاک چین چیست و چرا از اهمیت بالایی برخوردار است؟
بلاک چین در حقیقت یک دفتر کل تغییر ناپذیر و مشترک است که فرآیند ثبت تراکنشها و ردیابی داراییها را در یک شبکه تجاری تسهیل میکند. این داراییها میتوانند داراییهای ملموس (خانه، ماشین، پول نقد، زمین و غیره) یا ناملموس (مالکیت معنوی، ثبت اختراع، کپیرایت، برند تجاری) باشند. به طور کلی، هر چیز دارای ارزشی میتواند در یک بلاک چین ردیابی یا معامله شود که این مساله باعث کاهش ریسک و کم کردن هزینهها برای تمام افرادی که در این فرآیند دخیل هستند، میشود.
اطلاعات و دادهها یکی از اصلیترین ارکان تجارتها هستند. هرچه این اطلاعات و دادهها سریعتر و با دقت بیشتری به مقصد برسند، تجارت مورد نظر موفقتر خواهد بود. بلاک چین یک انتخاب ایدهآل برای انتقال دادهها است. زیرا که تمامی این اطلاعات، روی یک دفتر کل تغییرناپذیر ذخیره شدهاند و تنها افرادی که دارای مجوز دسترسی هستند میتوانند این اطلاعات را مشاهده کنند. از طرف دیگر، به دلیل ذات بلاک چین، تمامی افراد دارای دسترسی میتوانند این اطلاعات را مشاهده کنند و نحوه انتقال این اطلاعات نیز آنی است. یک شبکه بلاک چین میتواند سفارشها، پرداختها، حسابهای کاربری و موارد دیگر را به راحتی رهگیری کند. به دلیل اینکه تمامی اعضای شبکه نیز به یک ست از دادهها دسترسی دارند، همه میتوانند جزئیات تراکنشها را مشاهده کنند. این مساله باعث میشود که کاربران با اعتماد بیشتری تجارت خود را اداره کنند و همچنین باعث بوجود آمدن فرصتهای جدید میشود.
تمامی افراد حاضر در شبکه، به دفترکل توزیعشده و تمامی دادههای تغییرناپذیر تراکنشهای ثبتشده در آن، دسترسی دارند. به دلیل ذات اشتراکی این دفتر کل، تراکنشها تنها یک بار ثبت میشوند و به این ترتیب دیگر نیازی به دادههای تکراری نیست. موردی که پیش از این در شبکههای سنتی تجارت شاهد آن بودیم.
هیچ کدام از اعضای شبکه، قدرت تغییر یا عوض کردن تراکنشها را پس از ثبت آنها در دفتر کل را ندارند. اگر یکی از تراکنشها خطایی داشته باشد، باید یک تراکنش جدید ثبت شود تا خطای تراکنش قبلی را رفع کند و به این ترتیب هر دوی تراکنشها برای تمامی اعضای شبکه قابل مشاهده است.
برای افزایش سرعت تراکنشها، مجموعه قوانینی به اسم «قراردادهای هوشمند» در بلاک چین ذخیره میشود که به صورت خودکار اجرا میشوند.
به محض رخ دادن هرگونه تراکنشی در شبکه، این تراکنش به صورت «بلوک داده» در شبکه ذخیره میشود. این تراکنشها، جابجایی داراییهای ملموس یا ناملموس را نشان میدهند. شما میتوانید انتخاب کنید که بلوک داده شما حاوی چه اطلاعاتی باشد.
هرکدام از این بلوکهای داده، به بلوک قبلی و بعدی خود متصل است. هنگامی که داراییها از مکانی به مکان دیگر منتقل میشوند یا مالکیت آن تغییر پیدا میکند، این بلوکهای داده زنجیری را تشکیل میدهند. این بلوکها، زمان و ترتیب دقیق تراکنشها را تایید میکنند. همچنین، به دلیل اینکه این بلوکهای داده به طور ایمن به همدیگر متصل هستند، امکان تغییر دادن هیچکدام از بلوکها یا اضافه کردن بلوکی میان دو بلوک موجود، وجود ندارد.
هنگامی که این تراکنشها به صورت بلوکهای داده غیر قابل تغییر به همدیگر متصل میشوند، یک بلاکچین تشکیل میشود. هر بلوک دادهای که به بلاکچین اضافه میشود، اعتبارسنجی بلوکهای قبلی و در نتیجه کل بلاکچین را بالاتر می برد. به این ترتیب، دفتر کلی از تراکنشهای درون شبکه ساخته میشود که هیچ فردی نمیتواند دخل و تصرفی در آن کند و اعضای شبکه میتوانند به صورت کامل به دادههای موجود در بلاکچین اعتماد کنند.
به عنوان یک عضو از شبکهای که فقط برای اعضایش در دسترس است، کاربران به دادههای دقیق و به موقعی دسترسی دارند. همچنین به دلیل ذات محرمانه بودن بلاکچین، دادهها تنها در اختیار کسانی هستند که صاحب بلاکچین به آنها دسترسی داده است.
تمامی اعضای شبکه، مجبور هستند که روی دقیق بودن دادهها اجماع داشته باشند و به دلیل اینکه تراکنشهای اعتبارسنجی شده تغییر ناپذیر هستند، به صورت دائمی در بلاکچین ذخیره میشوند. هیچکس، حتی مدیر سیستم نیز نمیتواند یک تراکنش را حذف کند.
به دلیل اینکه در شبکه بلاکچین، یک دفتر کل توزیعشده مشترک بین تمامی اعضای شبکه وجود دارد، دیگر زمانی برای ارتباط بین دادهها تلف نمیشود، شبکه بهینهتر کار می کند. از طرف دیگر، قراردادهای هوشمند که بالاتر در مورد آنها صحبت کردیم، میتوانند که سرعت تراکنشها را بالاتر ببرند.